Tag: bezsenność (1)

Bezsenność to jedno z najczęstszych zaburzeń snu, które może przybierać formę trudności w zasypianiu, częstego wybudzania się w nocy lub przedwczesnego budzenia się rano. W dłuższej perspektywie wpływa negatywnie na funkcjonowanie psychiczne, fizyczne i społeczne. Choć wiele osób sięga po leki nasenne, to właśnie terapia poznawczo-behawioralna (CBT-I) uznawana jest dziś za najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą metodę leczenia bezsenności przewlekłej.

Bezsenność jako problem zdrowotny. Skutki, przyczyny i mechanizmy

Bezsenność to nie tylko chwilowa trudność ze snem, lecz poważne zaburzenie, które w swojej przewlekłej formie może prowadzić do pogorszenia jakości życia i rozwoju innych chorób. Utrzymujące się przez tygodnie problemy ze snem mogą skutkować przewlekłym zmęczeniem, drażliwością, zaburzeniami koncentracji, a także zwiększonym ryzykiem depresji, stanów lękowych, nadciśnienia czy cukrzycy.

Przyczyną bezsenności mogą być stres, nieregularny tryb życia, zaburzenia psychiczne, ból, choroby przewlekłe, a także niewłaściwe nawyki związane ze snem. Organizm wchodzi w błędne koło – im większe napięcie związane z niemożnością zaśnięcia, tym trudniej osiągnąć stan relaksu. Kluczowe w leczeniu jest zidentyfikowanie źródła problemu i praca nad jego modyfikacją – tu właśnie swoją rolę odgrywa terapia poznawczo-behawioralna.

Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna (CBT-I) i jak działa?

Terapia poznawczo-behawioralna bezsenności (CBT-I) to usystematyzowany program, który pomaga zmienić nieadaptacyjne nawyki i przekonania dotyczące snu. Opiera się na pracy z myślami, emocjami i zachowaniami, które wpływają na trudności ze snem. CBT-I obejmuje m.in. restrykcję snu (ograniczenie czasu spędzanego w łóżku), kontrolę bodźców, techniki relaksacyjne, prowadzenie dziennika snu oraz edukację na temat higieny snu.

Kluczowe jest także rozpoznanie błędnych przekonań, np. „muszę zasnąć natychmiast”, które generują lęk i napięcie. W odróżnieniu od farmakoterapii CBT-I nie uzależnia, nie powoduje skutków ubocznych i pozwala wypracować trwałe zmiany. Badania wskazują, że skuteczność tej formy terapii utrzymuje się długo po jej zakończeniu, a poprawa jakości snu przekłada się na ogólny stan zdrowia i samopoczucie.

Dlaczego CBT-I to lepsza alternatywa dla leków nasennych?

Choć leki nasenne mogą przynieść szybką ulgę, ich długotrwałe stosowanie niesie ryzyko uzależnienia, tolerancji oraz zaburzenia naturalnego rytmu snu. Dodatkowo nie rozwiązują one przyczyny problemu, a jedynie maskują objawy. Terapia poznawczo-behawioralna natomiast pozwala na dotarcie do źródła trudności i skuteczne wprowadzenie zmian, które przywracają fizjologiczny sen bez konieczności stosowania farmakoterapii.

Co więcej, CBT-I można stosować u osób starszych, kobiet w ciąży oraz pacjentów z chorobami przewlekłymi, co czyni ją metodą bezpieczniejszą i bardziej uniwersalną. Współczesne podejście do leczenia bezsenności zakłada właśnie priorytet dla metod niefarmakologicznych, z CBT-I na czele. Osoby poszukujące pomocy mogą skorzystać z terapii stacjonarnej lub – w rosnącej liczbie przypadków – terapii poznawczo-behawioralnej online prowadzonej przez wyspecjalizowanych psychologów.